W wypowiedziach moich znajomych słyszę na przykład takie zdania: „Ta książka wartała (była warta) więcej, niż za nią zapłaciłeś’’; „Wartałoby (warto by) się zainteresować tą sprawą’’. Czy słowa wartała, wartałoby są dopuszczalne w języku literackim? Czy może mają status potoczności? A może po prostu są błędne?

Dzień dobry,
wiem, że po formie narzędnikowej liczebników zbiorowych przepisowo następuje forma dopełniaczowa, ale chodzi mi o to dlaczego. Czy jest jakaś przyczyna umotywowana albo historią, albo analogią? Wydaje mi się, że tu „powinna’’ działać zasada zgody, konkretnie: dwojgiem ludźmi, a nie dwojgiem ludzi.
Serdecznie
Oscar E. Swan

Panie Profesorze,
jest Pan moją ostatnią deską ratunku, ponieważ w dostępnych mi źródłach nie znalazłam odpowiedzi na nurtujące mnie pytanie. Chodzi o to, że moja teściowa wymaga od swoich dzieci (i mnie) oraz od wnuczek zwracania się do siebie w formie 3. os. l.p.: „Niech mamusia (mama, babcia) powie (da, pokaże itp.)…” lub „Proszę powiedzieć (dać, pokazać itp.)…” zamiast „Mamusiu (mamo, babciu), powiedz (daj, pokaż itp.), proszę”. Teściowa pochodzi z Wilna, ukończyła filologię rosyjską i twierdzi, że takich form zwracania się do osób starszych od siebie nauczona została w rodzinnym domu, w związku z tym wymaga tego od nas. Ja, co prawda, nie jestem filologiem, ale ekonomistką, jednak zwracam uwagę na to, JAK mówię, i chcę, aby moje dziecko również wypowiadało się poprawnie. Formy podane wyżej drażnią mnie, wydają mi się nieco archaiczne i dlatego pytam: czy moja teściowa MA PRAWO (z punktu widzenia poprawności językowej) wymagać od nas używania wspomnianych form?
Z niecierpliwością będę oczekiwać odpowiedzi od Pana.
Załączam wyrazy szacunku,
Marta Piaskowska z Łodzi

Dzień dobry,
zwrot „Co to są…?” jest poprawny, a czy „Kto to są…?” też jest prawidłowe? Czy raczej powinno się to pytanie zastąpić innym – „Kim oni są?”? Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam serdecznie.

Czy poprawne i dobre stylistycznie są konstrukcje typu (chodzi o hiperonim po zaimku względnym): „Został prezesem, na który to urząd wybrali go koledzy” albo: „Kupiła obraz van Gogha, który to malarz podobał jej się najbardziej”?

Kiedy pisać MIMO TO, a kiedy MIMO TEGO?

Dzień dobry!
Zamawiając w restauracji to samo, co kolega przede mną, powiem: „Mi to samo” czy „Mnie to samo”?
Pozdrawiam
Rafał Kowalski

Szanowni Państwo,
mam wątpliwość w związku z pisownią „to+by” w takich przykładach jak:
Najchętniej to bym zrobił to i tamto
Szkoda, że nie ma rysunków, to bym jeszcze lepiej zrozumiał
Właściwie to bym sobie poszedł

Wydaje mi się, że słowo to nie jest tu spójnikiem, tylko partykułą. WSO podaje listę partykuł, z którymi cząstkę by piszemy łącznie. Nie ma wśród nich to. Czy w takim razie należy pisać rozdzielnie?

Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowna Poradnio!
Czy poniższe zdania są zapisane poprawnie, czy też przed słowem to należałoby (można by?) postawić przecinek? „Błędy ortograficzne, względnie literówki to rzadkość”, „Błędy ortograficzne, jak również interpunkcyjne to istna zmora”, „Interpunkcja, czyli przestankowanie to jego pięta achillesowa”.
Z góry dziękuję za odpowiedź.

Szanowni Państwo,

chciałabym zapytać się o miejsce przecinka w zdaniu: Tak w ogóle to, co to miał być za tekst o mojej twarzy? Czy postawiony przecinek jest we właściwym miejscu? Czy może powinien być postawiony Tak w ogóle, to co to (…)?

Pozdrawiam

SW